Co to jest prompt? W kontekście sztucznej inteligencji prompt to polecenie lub instrukcja, którą wpisujemy do narzędzia AI (np. ChatGPT, Gemini, Claude). Od jakości tego polecenia zależy, czy otrzymamy odpowiedź wartościową, trafną i spójną, czy raczej ogólnikowy i mało użyteczny tekst.
W branży często mówi się: „słabe weszło, słabe wyszło” (ang. garbage in, garbage out). To idealnie pokazuje, jak działa sztuczna inteligencja – jeśli zadamy pytanie w sposób nieprecyzyjny, chaotyczny czy niepełny, to właśnie takie będą wyniki, które otrzymamy.
Dlatego jednym z kluczowych wyzwań w pracy z AI jest nauka pisania dobrych promptów. Jednym ze sprawdzonych podejść, które może nam w tym pomóc, jest metoda 5W1H, wywodząca się z programu TWI Metody Pracy (Training Within Industry Job Methods).
Co to jest prompt i dlaczego prompt jest tak ważny?
Jeśli zadamy pytanie w sposób:
-
nieprecyzyjny,
-
chaotyczny,
-
pozbawiony kontekstu,
…to odpowiedź również będzie mało wartościowa, ogólnikowa i czasem nawet błędna.
Z kolei dobrze przygotowany prompt, zawierający jasny cel, wskazanie kontekstu, odbiorcy i formy odpowiedzi, znacząco zwiększa szansę na uzyskanie treści, które naprawdę pomagają w pracy.
Co to jest prompt – cechy dobrego promptu
Dobry prompt powinien:
-
Być konkretny – zawierać dokładne pytanie lub zadanie, a nie tylko ogólną myśl.
-
Zamiast: „Napisz o Lean”
-
Lepiej: „Napisz artykuł na LinkedIn o tym, jak Lean Management pomaga w redukcji marnotrawstwa w branży automotive. Użyj języka prostego i podaj 3 przykłady z fabryki.”
-
-
Mieć kontekst – im więcej szczegółów podamy, tym trafniejsza odpowiedź.
-
Odbiorca (np. menedżerowie, studenci, klienci),
-
Cel (np. edukacja, marketing, inspiracja),
-
Styl (np. profesjonalny, storytelling, skrótowy).
-
-
Określać formę odpowiedzi – czy chcemy posta, artykułu, tabeli, checklisty, czy np. scenariusza rozmowy.
-
Uwzględniać perspektywę roli – możemy poprosić AI, aby wcieliła się w eksperta, trenera, wykładowcę czy copywritera.
5W1H – sprawdzona metoda także do pisania promptów
Metoda 5W1H to zestaw sześciu pytań pomocniczych, które tradycyjnie stosuje się do analizy pracy i doskonalenia procesów. Z powodzeniem można ją jednak wykorzystać także w świecie sztucznej inteligencji, przy pisaniu promptów.
Pytania 5W1H:
-
Why – dlaczego to jest potrzebne?
-
What – jaki jest cel?
-
Where – gdzie to ma być użyte?
-
When – kiedy to będzie wykorzystane?
-
Who – kto ma to zrobić / w czyjej roli AI ma wystąpić?
-
How – jak to zrobić lepiej?
Odpowiadając sobie na każde z tych pytań przed wysłaniem promptu, zwiększamy szansę, że AI wygeneruje dokładnie to, czego potrzebujemy – bez domysłów i niedopowiedzeń.
Przykład promptu przygotowanego według 5W1H
Załóżmy, że chcemy przygotować post na LinkedIn o tym, jak wdrażać metodę TWI w procesach zautomatyzowanych.
Why (dlaczego)?
Chcę wyjaśnić społeczności na LinkedIn, że metoda TWI Instruowanie Pracowników nadaje się nie tylko do procesów manualnych, ale także do zautomatyzowanych.
What (jaki jest cel)?
Celem jest pokazanie, że istnieje efektywny sposób wykorzystania TWI do szkolenia stanowiskowego również tam, gdzie operator głównie nadzoruje maszynę, a nie wykonuje pracy ręcznie.
Where (gdzie)?
To ma być zastosowanie w procesach zautomatyzowanych, w których operator pełni rolę kontrolno-nadzorczą.
When (kiedy)?
Prompt ma być użyty przed webinarem, który prowadzę wspólnie z Bogusławem Zambokiem – jednym z pytań będzie właśnie kwestia wdrażania TWI w środowisku automatyzacji.
👉 Link do webinaru: wydarzenie na LinkedIn
Who (kto)?
Wciel się w rolę eksperta TWI z 20-letnim doświadczeniem, który od 10 lat rozwija metodykę szkoleń stanowiskowych w procesach zautomatyzowanych.
How (jak)?
W poście wykorzystaj autorską metodę Leantrix – zmodyfikowane TWI dla operacji długich i mało powtarzalnych.
Co to jest prompt – metoda TWI IP dla procesów zautomatyzowanych
Finalny prompt
Przygotuj post na LinkedIn o tym, jak wdrażać metodę TWI Instruowanie Pracowników w procesach zautomatyzowanych.
WHY: Wyjaśnij, dlaczego to jest ważne – pokaż, że TWI nie ogranicza się tylko do procesów manualnych, ale działa również w zautomatyzowanych.
WHAT: Celem posta jest pokazanie efektywnego sposobu prowadzenia szkoleń stanowiskowych w środowisku automatyzacji, gdzie tradycyjne siedmiokrotne powtarzanie pracy nie jest możliwe.
WHERE: Skup się na kontekście procesów zautomatyzowanych, w których operator nadzoruje maszynę.
WHEN: Post ma być przygotowany w związku z webinarem z Bogusławem Zambokiem o szkoleniach stanowiskowych. Użyj linka: wydarzenie na LinkedIn.
WHO: Napisz go w roli eksperta TWI z 20-letnim doświadczeniem, który od dekady rozwija metodykę szkoleń w procesach automatyzowanych.
HOW: W treści posta wykorzystaj autorską metodę Leantrix – zmodyfikowane TWI dla operacji długich i mało powtarzalnych.
Przykład działania prompta w praktyce
Gotowy post, wygenerowany na podstawie tego prompta i opublikowany na moim profilu, można zobaczyć tutaj:
👉 Publikacja na LinkedIn
Podsumowanie – co to jest prompt
Dobrze zadany prompt to połowa sukcesu. Dzięki metodzie 5W1H możemy nadać mu strukturę i upewnić się, że nie pomijamy żadnych istotnych informacji. To działa podobnie jak w TWI: rozbijamy zadanie na kroki, wskazówki i przyczyny, a wtedy nawet skomplikowane zagadnienia stają się prostsze i bardziej przejrzyste.
👉 Jeśli chcesz, aby sztuczna inteligencja wspierała Cię skuteczniej, zacznij od nauczenia się… jak skutecznie z nią rozmawiać.
Jestem popularyzatorem Lean Management oraz programu Training Within Industry. Jestem praktykiem. Współtworzę wiele startupów. Od 2015 roku jestem CEO w Leantrix - czołowej firmie z zakresu konsultingu Lean w Polsce, która począwszy od 2024 roku organizuje jedną z największych konferencji poświęconych szczupłemu zarządzaniu w Polsce - Lean TWI Summit. Od 2019 roku jestem CEO w firmie Do Lean IT OU zarejestrowanej w Estonii, która tworzy software etwi.io używany przez kilkadziesiąt firm produkcyjnych i usługowych w Europie i USA.
