Lean Startup – Czym Wyróżniają się Innowacyjne Firmy?
Najczęstsza odpowiedź brzmi: zdolność adaptacji i kreatywność – umiejętność tworzenia nowych, oryginalnych pomysłów, które przechodzą proces innowacji, zmieniając ideę w praktyczne rozwiązanie. Powszechnie uważa się, że za takimi pomysłami stoją osoby o wyjątkowej wyobraźni i intuicji, pozwalającej im dostrzegać wizje nowych produktów i ulepszeń.
Taki „magiczny” proces twórczy w rzeczywistości nie istnieje. Większość badań dotyczących innowacji wskazuje na odmienny tryb ich generowania: 5% to inspiracja, a 95% to ciężka, metodyczna praca wymagająca dyscypliny. Przykładem jest KATA doskonalenia w Toyocie. Nowe rozwiązania powstają dzięki wytrwałemu stosowaniu nawyku naukowego myślenia i działania każdego dnia, przez każdego pracownika. Powstaje pytanie: jak Toyocie udało się zaangażować całą załogę do tej rutyny?
Kluczowe Cechy Kreatywności
Badania wykazują, że na kreatywność składa się wiele cech. Przede wszystkim są to otwartość na doświadczenia, niezależność oraz pewność siebie, ale także odwaga, gotowość na ryzyko, wytrwałość i elastyczność. Firmy innowacyjne rekrutują osoby o ponadprzeciętnym nasileniu tych cech, dzięki czemu tworzą cenny kapitał organizacji. Ale czy posiadanie w szeregach kreatywnych pracowników automatycznie czyni organizację „kreatywną” i gwarantuje sukces? Z całą pewnością nie.
Lean Startup a Środowisko Sprzyjające Innowacji
Twórcze myślenie wymaga dwóch niezbędnych warunków:
- Poczucia bezpieczeństwa (najlepiej eustresu).
- Środowiska pełnego bodźców i wyzwań.
Stres powoduje zmiany fizjologiczne, które przygotowują do „walki lub ucieczki”; w rezultacie krew odpływa do mięśni, przez co zawęża się uwaga i odbieramy mniej bodźców. W takich sytuacjach kreatywność jest wyłączona. Przykładów sytuacji stresowych w pracy, które wywołują te objawy, jest wiele: lęk o utrzymanie zatrudnienia, konflikty z przełożonym, lęk przed oceną, konsekwencje za popełnienie błędów itd. Występują one praktycznie w każdym miejscu pracy (zwłaszcza w kulturach organizacyjnych hierarchicznych i rynkowych). Nie występują natomiast w organizacjach, w których panuje kultura adhokracji.
Przykładami takich firm są startupy – dynamiczne, wyspecjalizowane, często powoływane doraźnie na czas realizacji projektu. Ich główną cechą jest adaptacja do zmian otoczenia VUCA, a celem – tworzenie innowacyjnych produktów i usług.
Lean Startup – Kultura Adhokracji i Brak Hierarchii
To, co najbardziej wyróżnia startupy i organizacje o kulturze adhokracji, to m.in.:
- Brak hierarchii i zależności służbowych.
- Ciągłe eksperymentowanie.
- Otwartość na ryzyko i popełnianie błędów.
Wymienione elementy spełniają dwa warunki wspomniane wyżej, niezbędne dla powstania kreatywnego myślenia i innowacji. Toyota jest przykładem organizacji innowacyjnej o kulturze klanowej (opartej na zaufaniu i współpracy) dbającej o poczucie bezpieczeństwa pracowników, z jednoczesną koncentracją na wartościach adhokracji (doskonalenie, innowacje).
Podsumowanie
Lean startupy wyróżniają się adaptacyjną kulturą organizacyjną, która sprzyja kreatywności i innowacyjności. Dzięki minimalizowaniu hierarchii oraz wspieraniu eksperymentowania i akceptacji ryzyka, startupy tworzą środowisko, w którym pracownicy czują się bezpieczni i mają większą swobodę do twórczego myślenia.
Psycholog, konsultant, trener i mentor kadry kierowniczej z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem menedżerskim. Specjalizuje się między innymi w rozwijaniu kompetencji liderów w obszarze skuteczności osobistej i przywództwa, budowaniu funkcjonalnych zespołów, a także w psychologii relacji, transformacji organizacji i zarządzaniu efektywnością.
Asesor AC i DC oraz wykładowca w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu. Jest autorem i współautorem licznych artykułów z obszarów, w których się specjalizuje.
